Rahim Ağzı Kanseri (HPV) Aşısı Hakkında
YANLIŞ BİLGİLENDİRME "VİRAL" OLUYOR

“Tıpta ve Sağlıkta Balon Bilgiler” kitabı yazarı, Kalifornia Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nina Shapiro, Anlık Dergi’ye yazdı...

(Çeviren: Hilmi Atıl Ünal)

 

Sağlık ve tıbbi yanlış bilgilendirme söz konusu olduğunda, sosyal medya günü belirliyor. Ve "gün" derken, “Bugün Aslında Dündü” filmindeki gibi, her gün aynı şeyi yeniden yaşıyoruz.

Aşılarla ilgili yanlış bilgilerin sosyal medyada büyümesini sağlayan; bireysel hikayeler, korku tüccarlığı, videolarla duyguların kışkırtılması ve “celebrity” etkisi ile kolayca toplanan sanal topluluğun gücü oldu. Aşıların bebek ve çocuklarda otizm spektrum bozukluklarının nedeni olduğuna dair endişeler (sayısız büyük çalışmada çürütüldü) son birkaç on yıldır dillendiriliyor. Son yıllarda ise HPV önleyen aşılar için endişeler konuşuluyor. (HPV: Human Papilloma Virus - İnsan Papilloma Virüsü)

Aşılarla ilgili yanlış bilgilerin sosyal medyada büyümesini sağlayan; bireysel hikayeler, korku tüccarlığı, videolarla duyguların kışkırtılması ve “celebrity” etkisi...

Rahim ağzı, anal, rahim kanserleri ve genital siğil ile baş ve boyun kanserlerini önlemek için altı ay arayla iki doz olarak verilen HPV aşısı, 9-16 yaşları için tavsiye edilmektedir ve 45 yaşa kadar kullanımı da onaylanmıştır. Çok eşli yaşam, kalıcı yaralanma veya diğer viral enfeksiyon riskleri, aşı-otizm spektrum bağlantısı endişesi bu yaş grubu ile ilgili olmasa da, şüpheciliğin artmasına ve HPV aşısı olan genç ve genç yetişkinlerin sayısının azalmasına neden olmuştur. HPV aşısının, erken ve geç yetişkinlikte birden fazla kanser risklerini azaltmada etkili olduğu bulunmasına rağmen, her yıl ABD'de aşıya uygun gençlerin % 40'ından daha azının aşı alması kafaları karıştırmaya devam ediyor. 

Facebook iletilerinin % 47'sinden fazlası aşının “zararları”nı ifade ederken, faydalarından bahsedenler % 20'den daha azdı.

Missouri Gazetecilik Fakültesi Stratejik İletişim Profesörü Dr. Monique Luisi, HPV aşısıyla ilgili yanlış bilgilerin özellikle Facebook'ta nasıl yayıldığını daha iyi anlamak için iki bölümden oluşan bir araştırmaya girişti. İlki Haziran 2020 sayısında olmak üzere bu makalelerin her ikisi de Vaccine’da yayınlandı. Bu ilk makalede, kullanım onayı aldıktan sonraki ilk on yılda (2006-2016) HPV aşısıyla ilgili tüm Facebook gönderileri değerlendirildi. 

Analiz kaç gönderinin aşı hakkında olduğuna ve her gönderinin ne kadar etkileşim aldığına bakıyor. Sosyal medya bakış açısından, "etkileşim" terimi yalnızca bir gönderiyi kaç kişinin gördüğünü değil, aynı zamanda o gönderiyi kaç kişinin "beğendiğini", "paylaştığını" ve bu analizde paylaşımı yapan Facebook sayfasını "takip ettiğini" ölçen bir metriktir.

Aşının riskleri ve olumsuz etkilerini öne çıkaran gönderiler, olumlu gönderilere oranla çok daha fazla ilgi gördü.

Dr. Luisi, HPV aşısıyla ilgili toplam 6.500'den fazla Facebook gönderisi belirledi. İletilerin % 47'sinden fazlası aşının “zararları”nı veya endişe ifade ederken, faydalarından bahsedenler % 20'den daha azdı. Gönderilerin % 45'inde aşı ile ilgili olumsuz bir ton ifade edildi.

En yüksek etkileşime sahip gönderi, HPV aşısı karşıtı idi ve 11.000 reaksiyon, 6.100 yorum ve 329.000 paylaşım aldı. Zamanla, yüksek etkileşimli olumsuz gönderiler ivme kazandı.

Eğer insanlar aşının faydalarının zararlarından daha ağır bastığını düşünürlerse, onu kabul ederler.

Vaccine'nin Ocak 2021 sayısında yayınlanan Dr. Luisi'nin takip araştırması, HPV aşısı ile ilgili olumsuz ve risklerden bahseden yorumların zamanla arttığını ortaya koydu. Aşının riskleri ve olumsuz etkilerini öne çıkaran gönderiler, olumlu gönderilere oranla çok daha fazla ilgi gördü ve bu fenomen, gönderilerin etkileşimi arttıkça daha da büyüdü.

Dr. Luisi, iki çalışma arasındaki farkı da değerlendiriyor: “İlk makale sağlık inanç modeline odaklanıyor. Araştırmada HPV enfeksiyonu konusundaki duyarlılık, enfeksiyonun ciddiyeti kavramı ve enfeksiyonun zararları ile aşının risklerinin karşılaştırılması konularında insanların algıları değerlendirildi. Eğer insanlar aşının faydalarının zararlarından daha ağır bastığını düşünürlerse, onu kabul ederler.”

Olumsuz gönderiler olumsuz gönderilere yol açarken, olumlu gönderilerin olumlu ek gönderi yaratma olasılığı çok daha düşük.

İkinci makale ise, olumsuz bilgilerin sanal bir sosyal medya megafonu ile üssel olarak yayılması ile büyüyen bir riski inceliyor. Dr. Luisi, "Daha dramatik [olumsuz] gönderiler, yıllar içinde devam eden ivme ile daha önemli etkileşime yol açtı" diyor ve ekliyor "olumsuz gönderiler olumsuz gönderilere yol açarken, olumlu gönderilerin olumlu ek gönderi yaratma olasılığı çok daha düşük."

Dr. Luisi, çoğumuzun çok iyi bildiği gibi bir şeyi özetliyor; “sosyal medya bir katarsis mekanı olabilir.” Ama devam ediyor; “ancak iş o noktaya vardığında, insanlar bireysel olarak uzmanları dinlerler. Sosyal medya hızlı ve verimli, ancak her zaman doğru ve etkili olmayabilir.”

 

Herhangi bir bilgiyi alırken kişinin kaynağını veya bir kaynağın kaynağını veya bir kaynağın kaynağının kaynağını kontrol etmeyi unutmayın.

Dr. Luisi, oyun alanındaki çocuklarla sosyal medya arasında harika bir benzetme kuruyor: “Olumsuz bilgi söz konusu olduğunda, kötü söylentiler hızla yayılır.” Başkalarından birbirleri hakkında muhtemelen abartılmış görüşleri duya duya, kendi negatif duygularını kışkırtarak, dolduruşa gelerek kavga eden çocukları düşünün. Dr. Luisi şunu öne sürüyor; “Çocuklar birbirleriyle doğrudan yüzleştiklerinde, farklılıkları daha rasyonel ve gerçekçi bir şekilde giderilebilir.” Bu yaklaşım ters de tepebilir ama, herhangi bir bilgiyi alırken kişinin kaynağını veya bir kaynağın kaynağını veya bir kaynağın kaynağının kaynağını kontrol etmeyi unutmamak önemlidir. Özellikle sosyal medyada veya bir çocuk oyun alanında...

YAZAN: Prof. Dr. Nina Shapiro

ÇEVİRİ: Hilmi Atıl Ünal

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SANATTAN NE HABER?

BÜŞRA KAYIKÇI PSM ONLINE’DA!

Neoklasik müziğin Türkiye'deki genç temsilcisi Büşra Kayıkçı PSM Online’a özel performansıyla 7 Şubat’ta dinleyicilerle buluşacak. Minimalist, neoklasik ve ambient tarzda eserlerden oluşan bir repertuvar ile PSM Online’da dinleyici karşısına çıkmaya hazırlanıyor. Genç piyanistin konser biletleri 18 Ocak tarihinden itibarenpasso.com.tr üzerinden satışta olacak.

 

- ÖDÜLLÜ TÜRK FİLMLERİ DİJİTAL ORTAMDA İZLEYİCİSİYLE BULUŞUYOR! -

Türk sinema sektörünü ilgiyle takip eden sinemaseverler, “Çevrimiçi Kısa Film Haftası” ile aynı platformda bir araya geliyor. Cut Short, Live Long Çevrimiçi Kısa Film Haftası  kapsamında, toplam 13 ödüllü kısa film Almanya, İngiltere ve Amerika'da eş zamanlı olarak 25-30 Ocak 2021 tarihleri arasında https://yeecinema.eventive.org/welcome web sitesinden paylaşılacak.

 

- TEKNOLOJİK SANAT ESERLERİNİN KORUNMASI

Sabancı Üniversitesi ve digitalSSM yürütücülüğünde gerçekleştirilen “Teknolojik Sanat Eserlerinin Korunması” projesi konferansları, “Yerelin Dışında Müze” başlıklı konuşmayla devam ediyor. Müzelerin geleceğinin tartışılacağı çevrimiçi etkinlikte konuşmacı olarak ZKM | Sanat ve Medya Merkezi Karlsruhe Başkanı ve CEO'su Prof. Peter Weibel yer alıyor. Kayıt için Tıklayın!

 

- ‘SANATA Bİ YER’

Türkiye’nin birçok şehrinden öğrencilerin sanatını görünür ve ulaşılabilir kılan Sanata Bi Yer platformu ile sanat, sergi salonlarının ve galerilerin dışına taşındı. Doğuş Grubu mekanlarının sanatçı adayları için sergileme alanına dönüştüğü platform kapsamında 13 öğrencinin çalışmalarından oluşan seçki, 1 Mart 2021'e kadar farklı lokasyonlarda sanatseverlerle buluşuyor.